روز قلم و قلمداران روز زبان ذهن است. ما از طریق قلم است که می‌توانیم خاطرات، تاریخ و اطلاعات را برای نسل‌های آینده بنویسیم. همچنین از طریق نوشتن است که می‌توانیم با هم ارتباط برقرار کنیم.
اگر قلم نبود، بزرگ‌ترین آثار هنری نویسندگانی مانند شکسپیر، داستایوفسکی، بالزاک و دیگر رمان نویس‌های بزرگ نوشته نمی‌شد که با آنها به رویا برویم. همین طور اکتشافات علمی بزرگی مانند کشفیات گالیله، نیوتن یا داوینچی مکتوب نمی‌شد.
اگر قلم نبود ما نمی‌توانستیم به هزارتوی تاریخ برویم. نمی‌توانستیم با اشعار شاعران بزرگی چون حافظ و مولانا عاشقانه زیست کنیم. نمی‌توانستیم با داستان‌های نویسنده‌های بزرگ به دنیای خیالی که ساخته‌اند پرواز کنیم. به‌راستی که روز قلم مبارک بر همه عاشقان این حرفه.
روز قلم در ایران
رروز قلم و قلمداران در ایران مصادف با 14 تیرماه است. این روز را هر سال به پاس تلاش نویسندگان و شخصیت‌های ادبی گرامی می‌دارند و از نویسندگان بزرگ به خاطر آثارشان تجلیل می‌شود.
در ایران روز قلم برای اولین بار در سال 1381 توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی و انجمن قلم ایران در تقویم فارسی ثبت شد. دلایل مختلفی برای انتخاب این روز وجود دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم.
دلایل انتخاب روز قلم در 14 تیرماه:
- در سده‌های پیش در ایران باستان، در جشن تیرگان (سیزدهم تیرماه) که یکی از مهم‌ترین جشن‌های ایران باستان بوده است آیین‌ها و رسوم مخصوصی برپا می‌شده است. یکی از این آیین‌ها بزرگداشت روز قلم در چهاردهم تیرماه بوده است. در این روز، هوشنگ، پادشاه ایرانی، نویسندگان و کاتبان را به رسمیت شناخت و آنان را گرد هم آورد و از آنها تجلیل کرد.
- همین طور در حدود 1000 سال پیش ابوریحان بیرونی در نوشته‌های خود چهاردهم تیرماه را که روز ستاره تیر یا عطارد است، روز قلم نامیده بوده است. زیرا عطارد، کاتب ستارگان است و می‌توان 14 تیر را روز نویسنده نامید.
- بعد از انقلاب هم شاعران بزرگی چون محمدعلی سپانلو و نویسندگان دیگر به دلایل بالا تیرماه را به‌عنوان روز قلم پیشنهاد دادند.
- همچین اسلام هم در آیه *ن وَ الْقَلَمِ وَ ما یَسْطُرُونَ؛ سوگند به قلم و آنچه می‌نویسند* به اهمیت این روز اشاره ویژه‌ای کرده است.
به همین دلایل در نهایت روز 14 تیر 1381 به‌عنوان روز قلم در ایران نامگذاری شد.
در مورد انجمن قلم ایران
انجمن قلم ایران از اواخر سال ۱۳۷۷ شکل گرفت. این انجمن تشکلی است فرهنگی و غیرانتفاعی است که در تاریخ 06/03/ 1387 به‌صورت رسمی فعالیت خود را آغاز کرد.
به مناسبت این روز جشنواره‌های زیادی در ایران برگزار ی شود؛ اما یکی از مهم‌ترین آنها جشنواره قلم زرین است. در این جشنواره به بهترین آثار شعر و داستان نویسی برای کودکان و بزرگسالان و همچنین نقد و پژوهش ادبی جوایزی اهدا می‌شود.
انجمن در سایت رسمی خود این روز را «فرصتی برای برجسته کردن جایگاه نویسندگانی که زندگی خود را وقف ترویج فرهنگ و هنر این کشور کرده‌اند» گرامی داشت.
مختصری درباره تاریخ قلم
دوستداران این حرفه این روز را گرامی می‌دارند. اما ما چقدر با تاریخ این روز آشنایی داریم. در ادامه می‌خواهیم مختصری در مورد اختراع قلم بدانیم.
مصریان باستان اولین افرادی بودند که قلم را به‌عنوان ابزاری اساسی برای نوشتن اختراع کردند. آنها از 2000 سال قبل از میلاد بر روی پاپیروس می‌نوشتند. نوشته‌های جا مانده از آن زمان نشان می‌دهد که مصریان ابزاری را ایجاد کردند که بتوانند به‌وسیله آن زبان خود را مکتوب و ماندگار کنند.
مصریان با ساقه‌های توخالی و لوله‌ای علف‌های مرداب، قلم نی را ساختند. آنها از این ابزار برای نوشتن روی پوست و پاپیروس استفاده کردند.
سپس افراد مختلف در کشورهای گوناگون در طی سالیان دراز توانستند ابزارهای متفاوت و انواع قلم را اختراع کنند که بتوانند به‌وسیله آنها راحت‌تر بنویسند.
امروزه با ظهور تکنولوژی گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها و لپ‌تاپ‌ها جای انواع قلم‌ها را گرفته است. اما همچنان قلم به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اختراعات بشریت در تاریخ ثبت شده است.
روزی که پایانی ندارد
در آخر قلم ابزاری برای خلق و نوشتن تاریخ، فرهنگ و هنر ایران است. هر آنچه که به فرهنگ این کشور کمک کند باید ارج نهاده شود. قطعاً قلم یکی از مهم‌ترین ابزارها برای فرهنگ سازی و انتقال این فرهنگ است. یادمان باشد باید روز قلم و قلمداران را بیش از این گرامی بداریم آنچنان که واقعاً شایسته آن است.
