روز جهانی صنایع دستی راهی به دنیای اقوام و ملل
روز جهانی صنایع دستی در 10 ژوئن مصادف با 20 خرداد در ایران است. این روز شاید جزء روزهایی باشد که بین مناسبتهای هنری در تقویم زیاد به آن توجه نکنیم. اما این روز، روزی است که با آثار هنری به روح ملتها، اقوام و ملل راه پیدا میکنیم.
روز صنایع دستی روز بوسیدن دست زنان و مردانی است که با هنر و فرهنگ غنی خود آثاری خلق میکنند که بازگوکننده سرزمین خود هستند. آنها هنر گرانبهای خود را از نسلی به نسل دیگر منتقل میکنند که پایدار بماند و در جهان بدرخشد.
روز جهانی صنایع دستی متعلق به همه هنرمندان تمام عیاری است که با ذوق خود دست بافتهها و کارهای عاشقانه میآفرینند که نمیتوان برای آنها قیمتگذاری کرد. به مناسبت روز صنایع دستی میخواهیم نیم نگاهی به این هنر ارزشمند داشته باشیم.
تاریخ و روز جهانی صنایع دستی
صنایع دستی به هنر و صنایعی گفته میشود که یک هنرمند تمام مراحل آن را با دست و با ابزار دستی میسازد. صنایع دستی از فرهنگ و هنر، بینش و ذوق مردم هر منطقه گرفته شده است. در تولید این صنایع از مواد بومی استفاده میشود و ویژگیهای قومی و فرهنگی هر منطقه را معرفی میکند. تبادل صنایع دستی منجر به نوعی پیوند فرهنگی بین جوامع مختلف و بهبود روابط بین آنها میشود.
برای اولین بار بعد از جنگ جهانی دوم کشورهای مختلف صنایع دستی را با رویکرد هنری و فرهنگی مورد توجه قرار دادند. سپس در 10 ژوئن 1964 اولین کنفرانس بینالمللی برای صنایع دستی در نیویورک برگزار شد. در این کنفرانس تعدادی از اساتید دانشگاه، هنرمندان، صنعتگران از 40 کشور جهان شرکت کردند. در پایان این همایش «شورای جهانی صنایع دستی» تأسیس شد و بهعنوان زیرمجموعه یونسکو تصویب شد و دبیرخانه آن در شهر آمستردام هلند راهاندازی شد.
این شورا اهداف زیر را دنبال کردند:
- تشویق، کمک و راهنمایی صنعتگران دست ساز؛
- ارتقای سطح دانش حرفهای و اطلاعاتی آنها با توجه به زمینههای فرهنگی مختلف در کشورهای عضو؛
- حفظ و تقویت صنایع دستی و تجلی آن بهعنوان رکن اصلی حیات فرهنگی ملتها؛
- ایجاد همبستگی میان صنعتگران صنایع دستی در سراسر جهان.
ایران در سال 1347 برابر با 1968 به عضویت این شورا درآمد و فعالیت خود را در مجمع آسیا و اقیانوسیه آغاز کرد. ایران در سال 2010 ، روز 10 ژوئن بهعنوان روز صنایع دستی پیشنهاد کرد. شورای جهانی صنایع دستی با این پیشنهاد موافقت کرد و این روز به نام روز جهانی صنایع دستی WHD نامگذاری شد.
صنایع دستی ایران
ایران در تصویب روز جهانی صنایع دستی نقش مهمی داشته است به همین جهت قصد داریم در مورد صنایع دستی ایران بگوییم. اقوام مختلف در کشور ایران از زمانهای قدیم دست به تولید صنایع دستی میزدند که با خلاقیت، ذوق هنری و ابتکار خود در سراسر جهان شهرت داشتند.
تنوع و کیفیت محصولات تولید شده توسط بسیاری از هنرمندان ایرانی باعث شده است که صنایع دستی ایران مورد مطالعه قرار گیرد. سازمان صنایع دستی ایران آثار صنایع دستی را بر اساس شیوهها و فنون دسته بندی کردهاند که بر اساس آن 370 رشته صنایع دستی به 24 دسته تقسیم میشوند که به شرح زیر است.
بافندگی، دستباف، بافتنی، قلاب بافی، چاپ سنتی، نمد، سفال و سرامیک، طراحی شیشه، چرم و مصنوعات چرمی، مصنوعات فلزی و فلزی، قلم مو، آسیاب، حکاکی و آلیاژهای فلزی، سنگ تراشی، حکاکی روی سنگ و معرق، چوب خرد کردن، دمبرگ و نازک کردن چوب، کنده کاری، حکاکی و سنگ زنی چوب، حصیر بافی، تزئینات، خاتم کاری، کاشی کاری، ملیله کاری، میناکاری، ساخت اشیا ظریف و هنرمندانه، ساخت زیورآلات، ساخت دست سازهای دیگر.
در ادامه به معرفی برخی از صنایع دستی خاص ایران میپردازیم:
1- بافندگی،
2- چاپ سنتی،
3- روکاری،
4- سفال و سرامیک،
5- کنده کاری، حکاکی روی فلزات و آلیاژها،
6- ساخت زیورآلات.
بخوانید:
پایان
روز جهانی صنایع دستی برای بسیاری از هنرمندان این حرفه در جهان و ایران ارزشمند است و هرسال آن را در 10 ژوئن جشن میگیرند. صنایع دستی ایران در جهان بسیار شهرت دارد و این هنر در معرفی کشور و اقوام مختلف ایران نقش مهمی داشته است. در این مقاله تلاش کردیم در مورد روز صنایع دستی، تاریخ این حرفه توضیخ دهیم. اگر شما هم به این هنر علاقهمند هستید از صنایع دستی مخصوص شهر یا منطقه خود برای ما بگویید.