امتناع عکاس از دریافت جایزه جهانی عکاسی

امتناع یک عکاس از دریافت جایزه معتبرترین مسابقه جهانی عکاسی خبرساز شد.

بوریس الداگسن، عکاس آلمانی و برنده‌ی جایزه‌ی جهانی عکاسی سونی سال ۲۰۲۳، با اعلام آن‌که تصویر برنده توسط هوش مصنوعی تولید شده است، از دریافت این جایزه خودداری کرد. مراسم این مسابقه، که یکی از معتبرترین رویدادهای عکاسی محسوب می‌شود، در تاریخ ۱۳ آپریل ۲۰۲۳ در لندن برگزار شد.

الداگسن ذکر کرده که با هدف ایجاد گفتمانی درباره‌ی جایگاه تکنولوژی در تعریف و درک ما از فوتورئالیسم و هم‌چنین انتقاد به داوران مسابقه در خصوص عدم تشخیص تصویر کامپیوتری از عکس، دست به این اقدام زده است. او پس از اعلام جایزه، بدون دعوت روی صحنه حاضر شد و در یک سخنرانی موضع خود را در رابطه با تفاوت عکس و تصاویر کامپیوتری مشخص کرد، قرارگیری این دو در یک رقابت را غلط دانست و جایزه را نپذیرفت.

درباره ی عکس برنده

عکس برنده که با عنوان «سودومنزیا: برقکار» (Pseudomnesia: The Electrician) به‌نمایش درآمده، محصولی از ربات DALL-E2، تکنولوژی هوش مصنوعی تولیدکننده‌ی تصویر از شرکت اوپن‌ ای.آی (OpenAI) مستقر در سان‌فرانسیسکو است. این شرکت علاوه‌براین، ربات چت هوش مصنوعی (ChatGPT) را نیز ارائه داده است. هنرمند تصویر را با جمله‌ی «پرتره‌ی ترسناک سیاه‌وسفید دو زن از دو نسل متفاوت، یادآور زبان بصری پرتره‌های خانوادگی دهه‌ی ۱۹۴۰ میلادی» توصیف کرده و این تصویر را از هوش مصنوعی دریافت کرده است.

ازسوی‌دیگر سخنگوی جایزه‌ی عکاسی سونی، الداگسن را به تلاش برای گمراه کردن داوران مسابقه و رد جایزه به بهانه‌ای واهی متهم کرده است. وی گفته که داوران می‌دانستند تصویر توسط هوش مصنوعی تولید شده است و با آگاهی به این موضوع جایزه را به آن اعطا کرده‌اند. این سخنگو هم‌چنین بیان کرده که بوریس الداگسن پیش از آن‌که به‌عنوان برنده‌ی مسابقات اعلام شود، در مکاتباتی که داشته، بهره‌گیری از هوش مصنوعی برای خلق این تصویر را تأیید کرده است.

جایزه‌ی جهانی عکس سونی در دوره‌های پیشین رقابت‌های خود نیز، در بخش عکس خلاقانه‌ حامی رویکردهای تجربی متنوع در تولید تصاویر بوده و همواره از هنرمندانی که مرزهای عکاسی را جابه‌جا کرده‌اند استقبال کرده است.

با وجود این الداگسن با انتشار بیانیه‌ای در وب‌سایت خود بار دیگر بیان کرده که با شرکت دادن تصویر تولید ‌شده توسط هوش مصنوعی در یک مسابقه‌ی عکس سنتی، قصد داشته است بر تفاوت موجودیت این دو و اهمیت این موضوع که نباید در یک رقابت قرار گیرند، تأکید کند. او معتقد است مسابقات عکاسی و داوران آمادگی مواجهه با توانایی‌های هوش مصنوعی را ندارند و نیازمند ایجاد تغییراتی در رویکردهای انتخابی خود هستند.

این هنرمند عبارت «پرومتوگرافی» را به‌عنوان جایگزینی برای فوتوگرافی یا عکاسی به‌کار می‌برد. او در گفت‌وگویی با شبکه بی‌بی‌سی این کلمه را برای توصیف تصاویر یا محتوای هوش مصنوعی استفاده کرده است که با تکیه بر پرومت‌‌ها (Promts) یا دستورالعمل‌های نوشتاری کاربران ایجاد می‌شود. او درباره‌ی این مسئله که آیا می‌توان این نوع تصاویر را زیرمجموعه‌ای از عکاسی دانست یا خیر بحث کرده است.

واکنش سونی

جایزه‌ی عکاسی سونی ذکر کرده است پیش از آن‌که الداگسن تصمیم بر رد جایزه بگیرد، مشتاقانه در انتظار گفت‌وگو با این هنرمند درباره‌ی این موضوع در بستری عمیق‌تر بوده است؛ اما به‌دلیل بی‌اعتبار شدن ضمانت‌هایی که وی در مکاتبات پیشین خود با داوران داشته و گمراه کردن آنان، این سازمان فعالیت‌های خود با الداگسن را به‌صورت تعلیق درآورده و او را از همکاری‌های آینده حذف کرده است.

علاوه‌‌براین جایزه‌ی عکاسی سونی مسئله‌ی مطرح‌شده در حوزه‌ی عکاسی و هوش مصنوعی را قابل توجه دانسته و از گفت‌وگو درباره‌ی این موضوع استقبال می‌کند.

دریافت جایزه جهانی عکاسی

منبع ترجمه دل آرام رجبی از درز آرت.