در این نوشته درباره انواع کات یا برش تصویری در تدوین فیلم صحبت خواهیم کرد.
برش یا کات یعنی یک انتقال تصویری که در تدوین ایجاد می شود که در آن یک صحنه (نما) جایگزین صحنه ی دیگری می شود.
این نوشته در سه بخش ارایه شده و قسمت دیگر را از این لینک می توانید بخوانید.
تلاش می شود مثال های کاربردی ارایه شود و همچنین اشاره ای به معنای کات و تاثیر آن بر مخاطب صحبت شود.
کات یا همان برش تصویر یعنی محل اتصال دو نما ی پشتِ سرِ هم در فیلم.
? کات برش از نما به نما است
کات یا برش تصویری محل اتصال دو نمای پشت سر هم است که هم زمان با پایانِ نمای اول، نمای دوم جایگزین آن میشود .
و چیزی را به تماشاگر نشان میدهد که در نمای اول وجود ندارد.
انواع برش یا کات :
برش مستقیم
برش موازی
برش پرشی
برش متضاد
برش شکلی یا تطبیقی
برش مستقیم
یک نما همزمان جانشینِ نمای قبل میشود. روشی ساده برای قطعِ یک نما و رفتن به سکانس و نمای بعدی.
کارکردِ ثانویه ای برای القای معنا ندارد.
مانند حرف ربط در جملات است، که فقط هدف ِ آن اتصالِ دو بخش از یک عبارت است.
برش موازی Cross Cutting
یکی از انواع کات در سینما است.
نمایش دو رویداد که در دو زمان و مکانِ مختلف در حالِ وقوع هستند و این اتصال نما -برش- به تماشاگر این توهم را میدهد که دو رویداد همزمان در حالِ اتفاق هستند
دو روایتِ مجزا در حالِ اتفاق هستند که نمایشِ این دو به طور موازی کنار همدیگر معنای ضمنی دارد.
رویدادِ B (نمای دوم) تشبیهی است بر رویداد A (نمای اول).
یا به زبان ساده تر، یک سکانس، توضیحی است معنامند از یک سکانس دیگر که به طور موازی در حال اتفاق هستند
مثال:
سکانس مشهورِ کشتار به دستورِ مایکل کورلئونه و همزمان نمایشِ مراسم غسل تعمید یک نوزاد در فیلم پدر خوانده :
تصاویری از مراسم غسل تعمید + تصاویری از کشتار = القای معنای ثانویه
خواهرزاده مایکل کورلئونه قرار است غسل تعمید شود و مایکل قرار است پدرخوانده شود.
اما پدرِ بچه – شوهر خواهر مارلو – برادرِ مایکل را لو داده و باعثِ مرگ او شده است.
در دنیای مایکل، که دنیای مافیاست مجازات خائن که افراد اهل خانواده را هم شامل میشود مرگ است.
درحالیکه مایکل شاهد مراسم غسل تعمید خواهرزاده اش است، که او نیز قرار است مایکل نام بگیرد، و اینکه طبق عرف باید این مراسم همه شیاطین و مظاهرش را لعنت کند.
قتل عامی که به دستور مایکل ترتیب داده شده، منجر به مرگِ دشمنان میشود و خود حرکتی است شیطانی که در حالِ انجام است.
شیاطینی که در آن مراسم در تلاش است از کودک دور کند خود ِ او هستند! با کشتاری که در ارامش و بیرحمی فرمان آن را داده
مثالی از فیلم Inception 2010 کریستوفر نولان
استفاده از این برش موازی برای نمایش روایت‌های چند لایه تکنیکی است که نولان در داستان خود انتخاب کرده است.
شخصیتها از سطحی از خواب وارد سطحی دیگر از خواب می‌شوند.
کارگردان برای آنکه به ما بفهماند همه این اتفاقات به طور موازی و همزمان در یک لحظه در حالِ رخدادن هستند، از برش موازی استفاده میکند.
سکانسی که در این فیلم می بینید:
سطح آخر خواب: سکانس سرزمین یخی
سطح دوم از لایه خواب:سکانس کفِ آسانسور
سطح سوم از لایه خواب:سکانس داخلِ وَن
که شخصیتها دارند به ترتیب از لایه‌های خوابی که عمیق و عمیق‌تر شد بود، به سطح هوشیاری برمی‌گردند.
فیلم city of god 2002
انواع کات را در این فیلم به کارگردانی Fernando Meirelles, Kátia Lund می بینیم.
در سکانس آغازین از این فیلم ما دو موقعیتِ مجزا را در کنار هم می بینیم که دارند با هم اتفاق میافتند:
- قصابی که درحال تیز کردن چاقویش است تا مرغی را سر ببرد، آن را کباب کند یا به سیخ بکشد
- مرغی که پایش به طنابی بسته شده و انگار دارد آن وضعیت را نگاه میکند و به دنبالِ راه فراری از آن مرگِ ناگزیر است
با استفاده از برش موازی در کنارِ برش_ پرشی( که در ادامه توضیح آن می آید) این احساس ِ تشویش، هیجان، اضطراب و تلاشِ مرغ برای فرار و سرنوشتی که در انتظارش است به بیننده القا شده
برش پرشی یا جامپ کات jump-cut
یکی دیگر از انواع کات است که در آن سکته‌ای در تداوم صحنه که موجب بروز رخنه‌ای در سیر ماجرا میشود.
شخصیتها با برش پرشی از یک محل به محل دیگر میروند و لازم هم نیست که در مسیر دیده شوند.
یا لازم نیست بدانیم که چه مسیری را پشت سر گذاشته‌اند تا از نقطه A به نقطه B رسیده‌اند.
از کارکردها:
- بالابردن ضرباهنگ ِ فیلم
- ایجاد حسِ تپش، استرس، هیجان
- گذاشتن از نکاتِ کم اهمیت و رفتن سرِ اصل مطلب
مثال:
صحنه قتل در حمام فیلم روانی هست، که با 78 نمایِ قطع شده و اتصال آنها کنار هم به وجود آمده.
تا حسی از ضرباتِ منقطع چاقو به مقتول را به بیننده منتقل بکنذ
شما در این صحنه نه خونی می بینید تا واقعا می بینید که چاقو به بدنِ مضروب برخورد بکند.
و فقط این برش‌های پشتِ سر هم که همان جامپ کات سریع است، این احساس را در شما ایجاد میکند
مثالی از فیلم ازنفس افتاده = breathless
از معروف ترین جامپ کات های سینما،فیلمی از ژان وک گُدار است
فیلم ازنفس افتاده از ژان لوک گدار (Breathless 1960) یکی از معروف‌ترین فیلم‌هایی است که در آن از تکنیک جامپ کات سریع استفاده شد.
البته شهرت این فیلم به دلیل آن است که گدار جزو نخستین فیلمسازان موج نو فرانسه بود که قواعد مرسوم تدوین تداومی را شکست و تدوین و برش جامپ کات را در فیلمش استفاده کرد.
هدف او این بود تا به تماشاگر بفهماند او در حالِ دیدن یک فیلم هست.
یک حقیقت بازآفرینی شده نه خود واقعیت، و بدین ترتیب با ایجاد فاصله بین تماشاگر و شخصیتها به آنها فرصت دهد.
تا به دور از درگیر شدنِ احساسات، با پیرنگ داستان همراه شوند و بدون پیش‌داوری که به آنها دیکته شده باشد، خودشان به کشف شخصیتها و شرایط آنها بپردازند.
در واقع، در یک فیلمی که به دلیل ایجادِ شرایط احساسی شما از اول به شخصیتها خیلی نزدیک میشوید.
همه کارهای آنها را محق میدانید و انگار که از قبل تکلیفِ داستان برایتان معلوم شده‌است و با خودتان میگویید:
“حق داره دیگه، من هم همین کار ها را میکردم” این جمله “من هم همین کار را میکردم” به این دلیل است که شما با شخصیت اصلی احساس نزدیکی و همزادپنداریِ زیادی میکنید و در واقع فقط شنونده و بیننده هستید.
همه چیز به شما دیکته شده و شما قرار نیست نسبت به رفتار و واکنش‌های شخصیتها فکر کنید.
دیگر آثار گدار
چون خودش را جای آن بازیگر نمیگذارد، بلکه به عنوان یک سوم شخصِ ناظر مسائل را زیر نظر میگیرد و درباره آنها فکر میکند، و میتواند در ماجرای فیلم درگیر شود.
شخصیت اصلی یک پلیس را در مارسِی با تیر میزند و بعد ما او را در حال دویدن میبینیم و سپس ناگهان سر از پاریس در می‌آورد.
که نشان از:
اضطراب و شورِ احساسات این مرد دارد.
این مطالب از سری مقالات مجموعه آموزش درک و تحلیل فیلم توسط خانم مرضیه زمانی فروشانی تهیه شده.
برای ورود به کانال تلگرام درک و تحلیل فیلم میتوانید روی همین متن کلیک کنید
برای مشاهده ادامه مباحث از فصول آموزش فیلمسازی و فیلمنامه نویسی اینجا کلیک کنید.
هرگونه کپی برداری از مطالب سایت بدون ذکر منبع و درج لینک غیرمجاز است.
تجربیات و سوالات خود را در قسمت نظرات برای ما بنویسید.
