تلفن همراه یا موبایل ، امروزه بهعنوان فرصت مناسبی برای دلباختگان عرصه فیلمسازی شناخته میشود تا با استفاده از آن و صرف هزینه بسیار کمتری نسبت به مورد استفاده قرار دادن سایر تجهیزات سینمایی، مشغول ساخت فیلم خود شوند.
در تمامی مراحل ساخت می توانید از مشاوره ما استفاده کنید. کافی است بر روی این لینک کلیک کنید.
اما جدا از رعایت برخی اصول فیلمسازی در مراحل گوناگون آن نظیر موضوع، ایده، فیلمنامه و… که مغایرتی در نوع استفاده از ابزار و وسایلی که با آن فیلمی حاصل میشود، ندارد
ساخت کاری با تلفن‌همراه، نیازمند رعایت یک‌سری اصول ساده و ابتدایی است که در آن اشاره‌ای به آنها خواهیم داشت:
از کجا شروع کنیم؟
برای ساخت فیلمکوتاه با تلفن‌همراه باید به چند نکته ظریف توجه کرد.
«گاراو راتوری» (Gaurav Raturi) فیلمساز و مؤسس (Filmbooth) که مجموعه بزرگی از فیلمهای کوتاه را در خود دارد، در این‌باره این‌چنین توضیح میدهد:
«ایده خود را بهصورت فیلمنامه‌ای مصور در ذهن خلق کنید و نسبت به زمان کلی فیلم، صرفا برای تدوین آن آگاه باشید. درصورتیکه تخمین صحیحی از مدت زمان فیلم داشته باشید، فیلمبرداری در موقعیت برای شما ساده‌تر میشود.»
نکاتی که پیش از آغاز کار باید توجه بیشتری به آنها شود:
۱.کار اولیه:
تعدادی فیلمکوتاه که با تلفن‌همراه ساخته شده تماشا کنید و آن را مورد بررسی قرار دهید.
بعد از آن‌که موقعیت فیلمبرداری را انتخاب کردید، دقت کنید چه زمانی از روز، نور بهتری برای ساخت فیلم به شما میدهد.
با انعکاس نور روی اجسام، موقعیت فیلمبرداری میتواند با زمان مناسب‌تری در روز برای فیلمبرداری انتخاب شود.
برای مشاهده نمونه‌های فیلمسازی با موبایل میتوانید به سایت Vimeo.com یا Youtube.com مراجعه کنید.
۲.طرح داستان یا فیلمنامه(StoryBoard):
تمام فیلمسازان بزرگ ابتدا به طرح داستان یا فیلمنامه خود می‌اندیشند.
در این مورد قانون کلی وجود ندارد بلکه به خلاقیت سازنده فیلم بازمی‌گردد.
اما فیلمسازی با موبایل محدودیت‌های خاص خود را دارد، چرا که در زمان محدودی باید فیلمنامه یا طرح داستان به سرعت در ذهن فیلمساز ایجاد شود، حال می‌خواهد این طرح از محیط اطراف باشد یا به هر گونه دیگری.
۳.حالت هواپیما(Airplane Mode):
قبل از آغاز کار حتما سیمکارت را خارج کنید یا اینکه گوشی را در حالت هواپیما قرار دهید.
چرا که نمی‌خواهید روند فیلمسازی شما با یک تماس ناخواسته متوقف شود! باتری را نیز کنترل کنید.
۴.جهت/ زاویه(orientation):
هرگز از حالت پرتره(portrait) گوشی همراه خود برای تصویربرداری استفاده نکنید.
همیشه از وضعیت افقی تصویربرداری استفاده کنید.
این حالت نه‌تنها کنترل بهتری برای نگه‌داشتن گوشی به شما میدهد، بلکه زاویه ویدئو را برای تماشا در کامپیوتر یا تلویزیون، همتراز و میزان میکند.
در حالت عمودی (vertical) نیز می‌توان فیلمبرداری کرد اما حین تدوین باید آن را چرخاند تا ستون‌های سیاه کنار آن معروف به «پیلار باکسینگ» از بین برود.
۵.آمبیانس و نور(Ambiance & lighting):
در فیلمسازی با موبایل نور مناسب برای فیلم گرفتن حیاتی است.
بهخاطر همین است که کارشناسان می‌گویند شما باید در نور روشن فیلم بگیرید.
البته این به معنای فیلم گرفتن در وسط ظهر نیست.
چرا که در این موقع روز کنتراست تصویر خیلی خشن و نامناسب است.
اگر هم مجبور به این کار هستید، گوشی خود را از زاویه مرتفع به‌طوری که آسمان از فریم تصویر شما بیرون باشد، نگه دارید.
بهترین پیشنهاد ما برای شما تصویربرداری در روز، ابری، زیر سایه، صبح زود یا عصر است.
سنسورهای به‌کار رفته در دوربینهای گوشی همراه قابلیت تصویر گرفتن در حالت‌های مختلف نور در یک فریم را ندارد.
از سویی همان‌طور که شرایط ایده آل برای تصویرگرفتن از محیط خارجی را فراهم میکنید، بدانید که تصویرگرفتن در داخل به‌علت تنظیم نبودن نور(نور خیلی‌کم یا خیلی‌زیاد) نیازمند مهارت بیشتری است.
در محیط داخل، اجسام انعکاس نور بیشتری دارند. پیشنهاد میشود برایاین‌کار «کاتر سیاه»(که همان پوشش فضای داخلی با پارچه سیاه است) استفاده شود. در محیط خارج معمولا نور پراکنده میشود و کنترل آن آسان‌تر است.
۱-۵- صدا(آمبیانس)(Ambiance)
میکروفونی که روی گوشیهای موبایل نصب شده است، نمیتواند صدای خوبی برای فیلم شما ارائه دهد.
این روزها، گوشیهای همراه، تصویر بهتری ارائه می‌دهند تا صدای خوب.
صدای محیط اطراف نیز میتواند از کیفیت صدای دیالوگ شما کم کند. پیشنهاد میشود برای داشتن کیفیت صدای خوب از میکروفون جانبی استفاده کنید.
۲-۵- برای فیلم خود میتوانید از موسیقی استفاده کنید البته اگر اجازه آن را داشته باشید. سعی کنید موسیقی برای خودتان باشد.
۳-۵- حین تصویربرداری مراقب باشید تا لوگو و آرم‌های تجاری در فیلم شما مشخص نباشد. تا حد ممکن از افتادن این تصاویر در فیلمتان جلوگیری کنید و درصورتیکه از چشم شما خارج بود، حتما آن را هنگام تدوین محو کنید.
۶- فاصله فیلمبرداری(Distance):
فاصله باید تا حدی باشد که تصویر مناسبی ارائه دهد.
یک «نَه» بزرگ روی آیکون «زوم» (درشت‌نمایی) بزنید. حتی اگر در گوشی همراه خود برنامه ثبت ویدئو دارید، نباید باز هم از «زوم» استفاده کنید.
با کاربرد این آیکون علاوه بر ارائه تصویری پر از لرزش و تار، تصویر آهسته‌تر نیز میشود. بنابراین سعی کنید به آرامی به شیء موردنظر خود نزدیک شوید.
۷-تدوین(Editing):
۱-۷- تدوین اولیه در فیلمسازی با موبایل :
اگر به ابزار تدوین دسترسی ندارید، پس از گرفتن هر سکانس، تصویربرداری را قطع کرده و تا مهیا شدن شرایط لازم برای سکانس بعدی صبر کنید.
چرا که اگر سکانس بعدی دیرتر گرفته شود، بهتر از آن است که با کیفیتی نامناسب باشد (توجه داشته باشید که برنامه تدوین ندارید). این برای ساخت یک فیلمکوتاه سه‌دقیقه‌ای مناسب است.
۲-۷- تدوین پیشرفته:
درصورتیکه گوشی شما آیفون است میتوانید از برنامه (imovie) استفاده کنید.
در غیر این صورت (windows live movie maker) نرمافزاری ارزان‌قیمت و با کاربرد آسان است.
برنامه‌‌های (FCP) و (Adobe Premiere) در کنار ارائه تسهیلات متفاوت، تا حدودی هزینه‌بر نیز هست.
با ایده در فیلم کوتاه
عادت:
به طور ثابت به نوشتن و تولید ایدههای جدید بپردازید.
به عنوان مثال، هر شب پیش از خوابیدن یا پس از بیدار شدن، زمانی را به این کار اختصاص دهید.
حتی اگر بیشتر ایدههایتان پوچ باشد، در آخر به موارد مناسبی نیز خواهید رسید.
چیزی که میدانید را بنویسید:
استفاده از تجربیات شــخصی راهی خــوب برای ساخت شخصیت و سناریوهای قابل باور در فیلمسازی با موبایل محسوب میشود.
در گذشته خود، دنبال مواردی بگردید که میتواند در قالب فیلم بیان شود.
این موضوع بدان معنی نیست که باید از زندگی خود بیوگرافی بسازید، بلکه میتوانید تجربیات خود را با ایدههای نو ترکیب کرده و به نتایجی منحصربهفرد دست یابید.
بازی تضادها:
موضوعی شناختهشده را در نظر گرفته و داستانی متضاد آن را در ذهن خود مجسم کنید.
این کار، یکی از ترفندهای جالب برای رسیدن به ایدههای جدید و متفاوت بهشمار میرود. فیلمهای دیگر را تماشا کنید:
اســتفاده از آثار هنری خوب، شما را به هنرمند بهتری تبدیل میکند. بهعالوه، شیوهای فوقالعاده برای پیدا کردن ایده به حساب میآید.
بهخاطر داشته باشید، تعداد خیلی کمی از ایدهها، کامال اصیل هستند.
الزم نیست از استفاده از طرحهای دیگران در ایدههای خود شرمنده باشید. احتماال آن فرد، خود نیز چنین کاری انجام داده است.
دفترچه جادویی:
ایده ها معموال در بدترین زمان ممکن به ذهن خطور میکنند.
در حمام، هنگام گردش با دوستان یا در حال پخت شام. درنتیجه، وجود راهی برای ثبت لحظهای ایدهها ضروری است.
برای این کار، میتوانید از اپلیکیشن نتبرداری یا ضبط صدای تلفن هوشمند خود بهره ببرید.
تحقیق:
تحقیق و پژوهش درباره موضوعات مورد عالقه خود را آغاز کنید.
در این مسیر، قطعا به حقایق و سناریوهایی که قابلیت تبدیل شدن به فیلم را نیز دارد، مواجه خواهید شد.
منابع و امکانات خود را لیست کنید:
بهعنوان یک فیلمساز مستقل، معموال منابع محدودی در اختیار خواهید داشت.
با لیست کردن منابع و امکانات خود، میتوانید ایدههایی قابل ساخت را در سر خود بپرورانید.
این مورد، راهی فوقالعاده کاربردی برای آغاز ساخت فیلمهای کوتاه با هزینه کم محسوب میشود.
به اصل سادگی پایبند باشید:
برای فیلمهای کوتاه، بهتر است از طرحی خیلی ساده بهره گیرید.
دیالوگ و کاراکترهای پیچیده را فراموش کرده و در عوض، سعی کنید فیلمی بر پایه ایدهای ساده بسازید. از زندگی خود استفاده کنید:
این نکته، به ترفند شماره۲ نزدیک است. اگر زندگی جالب و هیجانانگیزی را سپری می کنید، نوشتن درباره آن و تجربیات روزمره خود، برایتان ساده و مفید خواهد بود.
۱۰ دقیقه مناسب است:
نمیتوان یک اندازه برای همه داستانها تعیین کرد اما ۱۰دقیقه اندازه ایده آلی برای ساخت فیلمکوتاه در فستیوال ها محسوب میشود.
مستقیم بروید سر اصل مطلب:
سی ثانیه ابتدایی میتواند شما را موفق یا مغلوب کند.
زمانی که فیلمنامه فیلمکوتاه خود را مینویسید، توجه دقیق به صحنه ابتدایی داشته باشــید.
همه چیز را درباره کاراکتر در رفتارهای آنها و محیطی که انتخاب کردهاید نشان دهید.
یکی از رازهای ساخت فیلمکوتاه این است که موفقیت در سکانس ابتدایی فیلمسازی با موبایل شما نهفته است.
تاثیر اولیه چشمگیری بر جای بگذارید و دقیقا نشان دهید کاراکتر شما چه کسی است.
خلاق باشید:
فیلمهای کوتاه باید زاده تخیل و اکتشافات در دنیای جدید باشند.
فیلمهای کوتاه میتوانند بخش کوچکی از زندگی یا ماجرایی خارج از این کره باشــند.
تصور کنید ۱۰دقیقه را در جهانی بگذرانید که آرزوی کاوش در آن را دارید. کاوشگر باشــید و زندانهای ذهن خود را از بین ببرید.
این فیلم شماست. شما رئیسی ندارید که دائما شما را کنترل کند. این شانس شما برای خالق بودن هرچه تمام تر است. پس عقب نشینی نکنید.
داســتان جذابی را روایت کنید:
این نکته درحقیقت اصل اول هر نوع نویســندگی به شمار میآید.
متحیرآمیزترین داستانی که میتوانید را بنویسید، داستانی که شخصیتهای غنی فراوانی داشته باشد و احساسات بیننده را برانگیزد.
کاری کنید که تا مدتها فیلم شما را به خاطر آورند.
فیلمبرداری با تلفن همراه؛ بایدها و نبایدها
امروزه تمام تجهیزات مورد نیاز یک فیلمساز درون جیب او قرار دارد، چرا که با وجود گوشیهای هوشمند و امکانات نرمافزاری پیشــرفته تلفنهای همراه، هر کسی که عالقهمند به فیلمسازی باشد، میتواند بهراحتی و با هزینه کم اقدام به ساخت یک فیلم کوتاه خوب کند.
سی ثانیه اول فیلم اهمیت خاصی دارد
به سی ثانیه اول فیلم خود فکر کنید.
این سیثانیه دقیقا مانند یک سرتیتر است که ایده شما را معرفی میکند.
اگر شما بتوانید در این سیثانیه توجه مخاطب را جلب کنید، مطمئنا مخاطب را تا آخر فیلم نگه خواهید داشت و او از فیلم شما راضی خواهد بود.
وضوح تصویر
در هنگام فیلمبرداری با تلفن هوشمند، به وضوح تصویر و نور محیط توجه کنید.
همیشه سوژه را در نور قرار دهید تا تصویری واضح داشته باشید. نکته دیگر، نزدیک شدن به سوژه در هنگام فیلمبرداری است.
هر چه به سوژه نزدیکتر شوید، لرزش تصویر کمتر میشود و در عین حال به تمرکز بهتری هم میرسید.
در ضمن برای نزدیک شدن به سوژه اســتفاده از دیجیتالزوم دوربین تلفنهای هوشمند پیشنهاد نمیشود، چون بهشدت تصاویر شما افت کیفیت پیدا میکند.
زوایای جدید
داســتان خود را از نگاه جدید بیان کنید. یعنی از زوایای گوناگون فیلم بگیرید.
با تلفنهای هوشمند بهدلیل سبکی و کوچک بودن این امکان را دارید که از زوایای جدید و موقعیتهای نو فیلمبرداری کنید، موقعیتهایی که دوربینهای بزرگتر نمیتواند در آنجا قرار گیرد.
اسلوموشن و فستموشن
همیشــه از امکانات تلفنهای هوشــمند خود اســتفاده کنید.
میتوانید اسلوموشــن motion slow یا فستموشن motion Fast فیلمبرداری کنید.
انتخاب جهت درست مطمئن شوید که از جهت درست فیلمبرداری میکنید.
بسیاری از افراد تلفن را عمودی گرفته و فیلمبرداری میکنند، درصورتیکه صفحه نمایشگر تمام دســتگاههای پخشکننده بهصورت افقی است.
به همین دلیل است که جهت درست در فیلمبرداری، افقی یا لنداسکیپ تعریف میشود.
دوربین را ثابت نگه دارید
از لرزشهای دوربین جلوگیری کنید. لرزش تصویر، بیننده را آزار می دهد و تمرکز او را از بین میبرد.
اگر بدون سهپایه فیلمبرداری میکنید، تلفن خود را با دو دســت بگیرید و از تکیهدادن بازو بر بدن جلوگیری کنید.
در ضمن وسایل ارزان قیمتی در بازار است که میتوانید تلفن هوشمند خود را روی آن نصب کرده تا از لرزشهای دست در هنگام فیلمبرداری جلوگیری کنید.
هر چه دوربین شما ثابت باشد و دچار لرزش نشود، کیفیت تصویر باالتر میرود و برای مخاطب قابل قبولتر میشــود.
دوربین تلفنهای هوشمند بهخاطر وجود حساسیت در فوکوس، با کوچکترین لرزشی وضوح تصویری خود را از دســت میدهد و تا دوباره بخواهد به حالت درست و دلخواه بازگردد، چند ثانیهای زمان میبرد. برای ثابت نگه داشتن دوربین، استفاده از سه پایه، استدیکم یا گذاشتن دوربین روی سطحی صاف پیشنهاد میشود.
نور مناسب تصویربرداری
استفاده از نور مناسب و کافی در کیفیت تصویر تاثیر بســیاری خواهد داشت.
سنسور و لنز دوربین تلفنهای هوشمند کوچک اســت، به همین علت نور زیاد کمک بســیاری به وضوح تصویر میکند.
نکته دیگر اینکه هیچوقت لنز دوربین را مستقیما جلوی منبع نور قرار ندهید، چون تصویر شما بیش از حد سفید میشود و لنز دوربین را از بین میبرد.
دوربین باید ثابت و روی ســهپایه قرار گیرد، چون تغییر نور و لرزش نور باعث تغییر رنگ و نور در تصوی میشود.
قاببندی
هنگام فیلمبرداری به قاب تصویری که میخواهید بیننده، مشاهده کند توجه کنید.
قاببندی در فیلمسازی بسیار مهم است. ضمن دقت کافی، اصول قاببندی را رعایت کنید و روی آن حسابی تمرکز کنید.
در قاببندی، وضوح تصویر، نورپردازی، چیدمان صحنه و… مهم است.
پیشنهاد میشود قبل از شروع ضبط حتما استوری برد داشته باشید و برای پالنهای خود برنامه ریزی کنید.
البته تماس این مسائل به شرطی است که یادمان باشد پیش از هر چیزی، باید از همه نظر آماده فیلمبرداری باشیم.
برای نمونه قبل از شروع فیلمبرداری باید مطمئن باشــیم که فیلمنامه و تمام آنچه نیاز داریم را به همراه داریم
اینکه تلفن همراهمان شــارژ کافی و حافظه مناسب برای ذخیره فیلم را دارد.
