تعریف ژانر فیلم و انواع آن

در این نوشته بررسی اجمالی بر ژانر فیلم و انواع آن خواهیم داشت.

بسیاری از بینندگان به یک گونه از ژانر فیلم علاقه بیشتری نشان می‌دهند.

در نظریهٔ فیلم، ژانر مبحثی است که برای دسته‌بندی فیلم‌ها بر اساس شباهت‌های روایتی که فیلم بر آن‌ها بنا شده است.

بیشتر نظریات در باب ژانر فیلم‌ها از مفاهیم نقد ژانر ادبی وام گرفته شده است.

با توجه به موضوع ژانر در متن ادبی، روش‌های مختلفی برای برخورد با مسئلهٔ ژانر و تعریف و دسته‌بندی آن‌ها وجود دارد.

علاوه بر تفاوت اصلی بین ژانر مستند و داستانی در فیلم، ژانر می‌تواند در گونه‌های دیگری نیز تقسیم‌بندی شود.

گونه های فیلم

نحوه دسته بندی های ژانر فیلم را بر این سه مبنا مشخص می کنند:

.1 ﺷﯿﻮه ﺍﯾﺪه آلیستی: ﻗﻀﺎﻭﺕ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﯼ ﺍﺯﭘﯿﺶ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪﻩ.

.2 ﺷﯿﻮه ﺗﺠﺮﺑﯽ: ﻣﻘﺎﯾﺴﺔ ﻓﯿﻠﻢ ﺑﺎ ﻓﯿﻠم ﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺩﺭﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻗﻄﻌﯽ ﺑﻪ ﮊﺍﻧﺮﯼﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺩﻩﺷﺪه اند.
.3 ﺷﯿﻮه ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ: ﺑﺮﺭﺳﯽ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱﺗﻮﺍﻓﻘﺎﺕ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭﻭﻥ اجتماعی

ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪﯼ ﻫﺎﯼ ﺭﺍﯾﺞ ژانر فیلم:

الف) ﺣﺎﺩﺛﻪ ﺍﯼ ‏( Action‏): ﺑﻪ ﺟﻨﮓ، ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻭﻫﺮﺝ ﻭ ﻣﺮﺝ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻣﯿﺸﻮﺩ.

ب) ﻣﺎﺟﺮﺍﺟﻮﯾﺎﻧﻪ ‏( Adventure ‏): ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥﺑﻪ ﺳﻔﺮﯼ ﻣﯽ ﺭﻭﺩ ﻭ ﯾﺎ ﻣﺴﯿﺮﯼ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﻫﺪﻓﯽﺩﻧﺒﺎﻝ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .

ج) ﮐﻤﺪﯼ ﯾﺎ ﻃﻨﺰ ‏( Comedy‏): ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﺧﻨﺪﻩﺩﺍﺭ ﻣﯽ ﭘﺮﺩﺍﺯﺩ ﻭ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽﺷﺎﺩ ﺩﺍﺭﺩ .

د) ﺩﺭﺍﻡ ‏( Drama ‏): ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﻏﻤﮕﯿﻦ ﻣﯽﭘﺮﺩﺍﺯﺩ ﻭ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﺣﺰﻥ ﺍﻧﮕﯿﺰ ﻭ ﻏﻤﮕﯿﻦﺩﺍﺭﺩ.

ه) ﺣﺎﺭﻡ ‏( Harem ‏): ﺍﯾﻦ ﻭﺍﮊﻩ ﺍﺯ ‏« ﺣﺮﻡ ﺳﺮﺍ‏» ﺩﺭﻋﺮﺑﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻣﺬﮐﺮ ﻭﺗﻌﺪﺍﺩ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻣﻮﻧﺚ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﺷﺨﺎﺹﻣﻮﻧﺚ ﺟﺬﺏ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻣﺬﮐﺮ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ. ﺑﻪﺩﺍﺳﺘﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺮﻋﮑﺲ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﺑﺎﻻ ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻢ ﺍﻃﻼﻕﻣﯿﺸﻮﺩ. ‏( ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﺍﻧﯿﻤﻪ ﯾﺎ ﺍﻧﯿﻤﯿﺸﻦ ﻫﺎﯼ ﮊﺍﭘﻨﯽ‏)

و) ﻓﺎﻧﺘﺰﯼ ‏( Fantasy ‏): ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺟﺎﺩﻭ،ﺳﺮﺯﻣﯿﻦ ﺭﻭﯾﺎ ﻭ ﺍﻓﺴﺎﻧﻪ ﻫﺎﯼ ﺟﻦ ﻭ ﭘﺮﯼ ﻣﯿﭙﺮﺩﺍﺯﺩ .

ز) ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ‏( History ‏): ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥﻗﺪﯾﻢ ﻭ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺮ ﻣﯿﮑﻨﺪ.

ح) ﺗﺮﺳﻨﺎﮎ ‏( Horror‏): ﺍﺣﺴﺎﺳﯽﺭﻧﺞ ﺁﻭﺭ،ﺩﺭﺩﻧﺎﮎ ﻭ ﻣﺸﻤﺌﺰﮐﻨﻨﺪﻩ ﺍﺯﺗﺮﺱ،ﻭﺣﺸﺖ، ﺍﻧﺰﺟﺎﺭ ﻭﺗﻨﻔﺮ. ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﮊﺍﻧﺮ ﻓﻀﺎﯾﯽ ﺗﺮﺳﻨﺎﮎ ﻭ ﺩﻫﺸﺖ ﺁﻭﺭﻣﻮﺝ ﻣﯽ ﺯﻧﺪ.

ط) ﻻﻟﯿﮑﻦ ‏( Lolicon ‏): در این ژانر فیلم ﺑﻪ ﻋﻼﯾﻖ ﺟﻨﺴﯽ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥﺟﻮﺍﻥ ﻭ ﯾﺎ ﺧﺮﺩﺳﺎﻝ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﯽ ﭘﺮﺩﺍﺯﺩ.

ﺍﯾﻦﮊﺍﻧﺮ ﺷﺎﻣﻞ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻫﺎﯼ ﮐﻮﺗﺎﻫﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂﺍﻓﺮﺍﺩ ﺗﺎﺯﻩ ﮐﺎﺭ ﻃﺮﺍﺣﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ. ‏( ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﺍﻧﯿﻤﻪ ﯾﺎﺍﻧﯿﻤﯿﺸﻦ ﻫﺎﯼ ﮊﺍﭘﻨﯽ‏)

ی) ﻫﻨﺮﻫﺎﯼ ﺭﺯﻣﯽ ‏( Martial arts ‏): ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺩﺭﻫﻨﺮﻫﺎﯼ ﺭﺯﻣﯽ ﺳﯿﺮ ﻣﯿﮑﻨﺪ.

ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻫﻨﺮ ﺭﺯﻣﯽﻭ ﯾﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻫﻨﺮﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﮊﺍﻧﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮﺩ.

ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁﯾﮑﯿﺪﻭ ‏( ﺩﻓﺎﻉ ﺷﺨﺼﯽ‏) ،ﮐﺎﺭﺍﺗﻪ، ﺟﻮﺩ ،ﮐﻨﺪﻭ، ﺗﮑﻮﺍﻧﺪﻭ ﻭ ﺷﻤﺸﯿﺮﺑﺎﺯﯼ . ‏(ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﺍﻧﯿﻤﻪ ﯾﺎﺍﻧﯿﻤﯿﺸﻦ ﻫﺎﯼ ﮊﺍﭘﻨﯽ‏)

ک) ﻣﻌﻤﺎﯾﯽ ‏(Mystery‏): ﺍﺗﻔﺎﻗﯽ ﻣﺮﻣﻮﺯ ﺭﺥ ﻣﯽﺩﻫﺪ ﻭ ﺷﺨﺺﯾﺖ ﺍﺻﻠﯽ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﭘﯽ ﯾﺎﻓﺘﻦﻋﻠﺖ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ.

ل) ﺭﻭﺍﻧﺸﻨﺎﺳﯽ( Psychological ‏): ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺫﻫﻨﯽ ﻭ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﺎﺕ ﺍﺯ ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺎﺩﯼ ﺭﻭﺍﻥ ﺷﻨﺎﺳﯽﻣﺤﻮﺭ ﺍﺻﻠﯽ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺍﺳﺖ.

م) ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ ‏( Romance‏): ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻫﺎﯼ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﻋﺸﻖ ﻭ ﻣﺤﺒﺖ ﺑﯿﻦ ﯾﮏ ﺟﻨﺲ ﻣﺬﮐﺮ ﺑﺎ ﯾﮏﺟﻨﺲ ﻣﻮﻧﺚ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻋﺸﻖ ﻫﺎﯼ ﺟﻨﺲ ﻫﺎﯼ ﻣﻮﺍﻓﻖﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﮊﺍﻧﺮ ﻧﻤﯽ ﮔﻨﺠﺪ.

ن) ﺯﻧﺪﮔﯽ ﻣﺪﺭﺳﻪ ‏( School life ‏): ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺩﺭﯾﮏ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺟﺮﯾﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ.

س) ﻋﻠﻤﯽ ﺗﺨﯿﻠﯽ ‏( Science fiction ﯾﺎ Sci-fi ‏):
ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺩﺭﮔﯿﺮ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮﮊﯼ ﻭ ﺩﯾﮕﺮ ﻋﻠﻮﻡ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪﭘﺪﯾﺪﻩ ﻫﺎ ﻭ ﺩﺭ ﺧﻼﻑ ﻭ ﯾﺎ ﺩﺭ ﺍﻣﺘﺪﺍﺩ ﻋﻠﻮﻡ ﻣﺪﺭﻥﺭﻭﺯ ﺍﺳﺖ.

ع) ﺑﺮشی از ﺯﻧﺪﮔﯽ ‏( Slice of life ‏) : ﻋﺬﺍﺏ ﻭﺭﻧﺞ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺩﺭﻣﯿﺂﻭﺭﺩ.

ف) ﻫﺰﻝ ‏(Smut‏): ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺁﻥ ﮐﻔﺮﺁﻣﯿﺰ ﯾﺎ ﺍﻫﺎﻧﺖﺁﻣﯿﺰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪﺳﺎﺕ ﻫﺮ ﺩﯾﻦ ﻭ ﻫﺮﻃﺒﻘﺔ ﺍﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ .

ص) ﻭﺭﺯﺷﯽ ‏( Sport ‏) : ﺑﻪ ﻭﺭﺯﺵ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪﻣﯿﺸﻮﺩ.

ق) ماورالطبیعه(Supernatural‏): ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﯼﺷﮕﻔﺖﺍﻧﮕﯿﺰﻭﺭﻭﯾﺪﺍﺩﻫﺎﯾﯽ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥﻣﯽﺩﻫﺪﮐﻪﺧﻼﻑ ﻗﻮﺍﻧﯿﻦﻓﯿﺰﯾﮏ ﻭﻃﺒﯿﻌﯽﻫﺴﺘﻨﺪ .

ر) ﺗﺮﺍﮊﺩﯼ ‏( Tragedy‏): ﺷﺎﻣﻞ ﺭﻭﯾﺪﺍﺩﻫﺎﯾﯽﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺁﻥ ﺷﮑﺴﺖ ﻫﺎ ﻭ ﺗﻠﻔﺎﺕ ﻋﻈﯿﻢﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﺪﺑﺨﺘﯽ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺩﺭﻣﯿﺂﯾﺪ .

ش) ﭘﻮﯾﺎﻧﻤﺎﯾﯽ ‏( Animation ‏)ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻫﺎﯾﯽ ﺩﺭﻗﺎﻟﺐ ﭘﻮﯾﺎﻧﻤﺎﯾﯽ ﻫﺎﯼ ﺳﻪ ﺑﻌﺪﯼ، ﺩﻭ ﺑﻌﺪﯼ، ﺁﺑﺮﻧﮓ،ﺳﯿﺎﻩ ﻗﻠﻢ ﻭ…

ت) ﺯﻧﺪﮔﯿﻨﺎﻣﻪ ‏(Biography‏): ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪﺑﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﯾﺎ ﺑﺨﺸﯽﺍﺯﻣﻌﺮﻓﯽﺯﻧﺪﮔﯽﯾﮏﺷﺨﺼﯿﺖﺩﺍﺳﺘﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﭘﺮﺩﺍﺯﺩ . ﻣﺤﻮﺭﯾﺖ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺯﻧﺪﮔﯿﻨﺎﻣﻪﻫﻤﺎﻥ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺍﺳﺖ.

ث) ﺟﻨﺎﯾﯽ ‏( Crime ‏) : ﺍﯾﻦ ﻓﯿﻠﻢ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﺎﺭﯾﺨﭽﻪﺟﻨﺎﯾﺖ ﻫﺎ، ﻭ ﯾﺎ ﺍﻗﺘﺒﺎﺱ ﺍﺯ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻫﺎﯼ ﺟﻨﺎﯾﯽﺗﺒﻬﮑﺎﺭﺍﻥ ﻭ ﺟﻨﺎﯾﺘﮑﺎﺭﺍﻥ ﻣﺎﻓﯿﺎ ﻭ …ﻫﺴﺘﻨﺪ.

خ) ﻣﺴﺘﻨﺪ ‏( Documentary‏): ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎﺯﯼ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﺍﺯ ﻭﺍﻗﻌﯿﺖﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﺩ

ذ) ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮔﯽ ‏( Family‏): ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﭘﯿﺮﺍﻣﻮﻥ ﯾﮏﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻭ ﺑﺎ ﻣﺤﻮﺭﯾﺖ ﺁﻥ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻣﯿﺎﻓﺘﺪ .

ض) ﻣﻮﺯﯾﮑﺎﻝ ‏(Musical‏): ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻫﺎ ﻭ ﻧﻘﺶ ﻫﺎﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﻓﯿﻠﻢ ﺍﺯ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ.

ﺩﺭ ﺍﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﻓﯿﻠﻢ ﻫﺎ ﺍﺯ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺁﻭﺍﺯﻫﺎ ﺑﺮﺍﯼﭘﯿﺸﺒﺮﺩ ﻓﯿﻠﻢ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻫﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﯽﺷﻮﺩ. ﺩﺭ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺍﺯﻋﻨﺎﺻﺮ ﻃﻨﺰ، ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻭ ﺭﻗﺺ ﻧﯿﺰﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩﻣﯿﺸﻮﺩ.

ظ) ﻫﯿﺠﺎﻥ ﺍﻧﮕﯿﺰ ﯾﺎ ﺩﻟﻬﺮﻩ ﺁﻭﺭ ‏( Thriller‏): ﺩﺭ این ژانر فیلم ﺍﺯ ﺗﻌﻠﯿﻖ، ﮐﺸﺶ ﻭ ﻫﯿﺠﺎﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺍﺻﻠﯽﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﯾﻦ ﮊﺍﻧﺮ ﺩﺭ ﺯﯾﺮﺭﺩﺓ ﮊﺍﻧﺮﻫﺎﯼﺭﺍﺯﺁﻟﻮﺩ ﻭ ﺟﻨﺎﯾﯽ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ. ﺩﺭﺧﺸﺎﻥ ﺗﺮﯾﻦﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﯼ ﺍﯾﻦ ﻓﯿﻠﻢ ﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻫﺎﯼﺁﻟﻔﺮﺩﻫﯿﭽﮑﺎﮎﺍﺳﺖ .

غ) ﺟﻨﮕﯽ ‏( War ‏) : ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪﺟﻨﮓ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ.

ﺍﯾﻦ ﻓﯿﻠﻤﻬﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪﺟﻨﮓ ﻫﺎﯼ ﺍﺭﺗﺶ ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﯿﺮﻭﯼ ﺯﻣﯿﻨﯽ، ﻧﯿﺮﻭﯼﻫﻮﺍﯾﯽ ﻭ ﻧﯿﺮﻭﯼ ﺩﺭﯾﺎﯾﯽ ﻭ ﮔﺎﻩ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﯿﺮﺍﻥﺟﻨﮕﯽ، ﻋﻤﻠﯿﺎﺕ ﻫﺎﯼ ﻣﺨﻔﯽ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻧﻈﺎﻣﯽﺍﺳﺖ .

پ) ﻭﺳﺘﺮﻥ ‏( Western‏): ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻫﺎﯼ ﺍﯾﻦ ﮊﺍﻧﺮﺑﯿﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﻧﯿﻤﺔ ﺩﻭﻡ ﻗﺮﻥ ۱۹ ﻣﯿﻼﺩﯼ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻣﺮﯾﮑﺎﯼﻗﺪﯾﻢ ﺍﺳﺖ.

چ) ﻓﯿﻠﻢ ﻧﻮﺁﺭ ‏( Film-Noir‏): ﺍﺻﻮﻻً ﺑﺮﺍﯼﺗﻮﺻﯿﻒ ﺩﺭﺍﻡ ﻫﺎﯼ ﺟﻨﺎﯾﯽ ﻫﺎﻟﯿﻮﻭﺩﯼ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﺪ ﺭﻭﺯﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﯽ شود.