در این نوشته به مناسبت روز جهانی صنایع دستی درباره ارتباط آن به هنر می پردازیم.
صنایع دستی ، محصولاتی ساخته دست و جلوه‌هایی عاشقانه هستند که با هنر دست خلق شده‌اند و نمی‌توان قیمت مشخصی برای آن‌ها در نظر گرفت.
دهم ژوئن مصادف با بیست و یکم خردادماه به‌عنوان روز جهانی صنایع دستی شناخته می‌شود.
به همین مناسبت در این مقاله به صنایع‌دستی و روز جهانی صنایع دستی خواهیم پرداخت.
فهرست محتوای این مقاله
صنایع‌دستی
صنایع‌دستی، کارهایی هستند که در آن انواع لوازم تزیینی و کاربردی با استفاده از دست و ابزارهای ساده دستی ساخته می‌شوند.
صنایع‌دستی هر ناحیه یا کشور، از فرهنگ و هنر آن منطقه بر گرفته شده است و موادی که در ساخت آن‌ها به کار می‌روند، مواد اولیه بومی همان منطقه هستند.
بنابراین صنایع‌دستی بیانگر ويژگی‌های قومی و فرهنگی هر منطقه است.
برای اینکه یک اثر یا صنعت را بتوان در دسته صنایع‌دستی قرار داد، می‌بایست دارای المان‌های مشخصی باشد.
برای مثال یک اثر صنایع‌دستی، آینه فرهنگی و هویتی یک منطقه است.
برای تولید نیازی به سرمایه‌گذاری کلان ندارد و در مناطق مختلف شهری و روستایی قابل توسعه خواهد بود.
صنایع‌دستی، راهی برای آشنایی با فرهنگ اقوام و ملت‌ها
انسان همواره دوست دارد مکان‌ها و چیزهای جدیدی را ببیند و کشف کند.
ازآنجاکه دیدن کشورها و مناطق مختلف و همچنین شناختن فرهنگ و اقوام آن‌ها ساده نیست، آشنایی با صنایع‌دستی مناطق مختلف می‌تواند راهی برای شناخت فرهنگ هر منطقه هرچند محدود باشد.
هنرمندی که یک اثر صنایع‌دستی را خلق می‌کند با آشنایی به هنر زادگاه خود، جلوه‌های فوق‌العاده زیبایی را که برخاسته از فرهنگ و باورهای سرزمینش است به نمایش می‌گذارد.
صنایع‌دستی در ایران
همان‌طور که می‌دانید، صنایع‌دستی در کشور ایران جایگاه ویژه‌ای دارند.
هر منطقه و هر قومی در ایران، دارای صنایع‌دستی منحصربه‌فردی هستند که نشان‌دهنده تمدن و فرهنگ غنی کشور ایران است.
صنایع‌دستی ایران بر اساس تقسیم‌بندی کارشناسان این حوزه در 370 رشته و 24 دسته تقسیم‌بندی می‌شوند.
برخی از صنایع‌دستی مشهور کشور ایران عبارت‌اند از:
سفال‌گری، شیشه‌گری، روکاری، دست‌بافی، قالی‌بافی، حصیربافی، بافته‌های داری، منبت‌کاری، معرق‌کاری، سنگ‌تراشی، کاشی‌کاری، قلم‌زنی، خاتم‌کاری، آینه‌کاری، ملیله‌کاری تولید محصولات پوست و چرم، خراطی، ساخت ظروف و زیورآلات و …
برخی از صنایع‌دستی ایران مانند قالی‌بافی فارس، قالی‌بافی کاشان، لنج‌سازی و … در فهرست جهانی یونسکو ثبت شده است.
ایران با بیشترین صنایع‌دستی ثبت‌شده در شورای جهانی صنایع دستی در این زمینه رکورددار است. همچنین برخی از شهرهای ایران در شورای جهانی با نام یک صنعت دستی ثبت شده‌اند! برای مثال شیراز به نام شهر جهانی صنایع‌دستی، میبد به‌عنوان شهر زیلوبافی و زنجان به‌عنوان شهر ملیله شناخته می‌شوند.
شورای جهانی صنایع‌دستی
پس از جنگ جهانی دوم، کشورهای پیشرفته صنایع دستی را بیشتر موردتوجه قرار دادند. در ژوئن 1964 میلادی شورای جهانی صنایع‌دستی توسط شخصی به نام آیلین آزبورن وب بنا نهاده شد.
این شورای غیردولتی با هدف ارتقای جایگاه صنایع‌دستی و ایجاد همبستگی میان هنرمندان و صنعتگران این عرصه تأسیس گردید.
به‌روزرسانی صنایع‌دستی، مشاوره برای درآمدزایی و استفاده از فناوری روز در این صنعت از دیگر اهداف این شورا محسوب می‌شوند.
پس از را‌ه‌اندازی این شورا، توجه کشورها به صنایع‌دستی بیشتر شد و موجب گردید تا ملت‌ها این صنایع را به‌عنوان حیات فرهنگی و اقتصادی خود در نظر بگیرند.
در حال حاضر بیش از 90 کشور جهان عضو این شورا هستند که کشور ایران نیز یکی از آن‌ها است.
دبیرخانه شورای جهانی صنایع‌دستی هم‌اکنون در شهر آمستردام کشور هلند قرار دارد.
روز جهانی صنایع دستی
بیش از 40 کشور جهان در اولین همایش جهانی صنایع دستی که در سال 1964 برگزار شد، حضور داشتند.
پس‌ازاین همایش بود که شورای جهانی صنایع‌دستی تأسیس شد. ایران نیز در سال 1347 شمسی به عضویت این شورا درآمد.
در سال 2010 سازمان صنایع‌دستی ایران، پیشنهادی مبنی بر نام‌گذاری روزی به‌عنوان روز جهانی صنایع‌دستی به این شورا ارائه کرد.
شورای جهانی صنایع‌دستی نیز دهم ژوئن که به عبارتی تاریخ تأسیس این شورا بود را به‌عنوان روز جهانی صنایع‌دستی (World Handicrafts Day) برگزید.
روز صنایع دستی در کشور ایران
روز صنایع دستی در ایران را به‌عنوان آغاز هفته صنایع‌دستی در نظر می‌گیرند.
در این هفته، در شهرهای مختلف ایران بازارچه‌های صنایع‌دستی شروع به کار می‌کنند.
همچنین در برخی از شهرها، همایش‌ها و اجلاس‌های مختلفی در زمینه صنایع‌دستی برگزار می‌شوند.
سخن آخر
بسیاری از افراد در کشور ایران به تولید صنایع‌دستی می‌پردازند و از این راه امرارمعاش می‌کنند.
روز جهانی صنایع‌دستی و هفته صنایع‌دستی به ما یادآور می‌شوند که می‌بایست از هنرمندان تولید‌کننده صنایع‌دستی بیشتر حمایت کرد.
منابع
- https://www.karnaval.ir
- https://www.beytoote.com
- https://irancrafts.me
- https://www.isna.ir
- https://www.talab.org
- https://fa.wikipedia.org
تصاویر
این مطلب صنایع دستی به صورت اختصاصی برای سلام ثبت نام تهیه شده است.
هرگونه کپی برداری از آن غیر مجاز است.
می تواند نظرات و تجربیات خود را در بخش زیر بنویسید.
دیگر مناسبت های هنری را از اینجا بخوانید
